“Keep Calm & Carry On” poster serisi İngiliz hükümeti tarafından, II.Dünya Savaşı’nın hemen öncesinde, 1939 yılında, propaganda amaçlı olarak hazırlandı.(1) Özellikle yoğun hava saldırısı sonrası halka moral aşılaması amaçlanan bu posterler büyük şehirler dışında çok kişiye ulaşamamıştı.

Koyu renkli fonu ve kral V.George’un tacını sembolize eden logosuyla yeterince ilgi çekmeye hazır olan posterin tek ihtiyacı sade ve güçlü bir fontla yazılmış etkili bir slogandı. Serinin ilk iki sloganı ‘Your Courage, Your Cheerfulness, Your Resolution will Bring Us Victory’ ve ‘Freedom is in Peril, Defend it with all your might’ idi. Serinin son bulunan sloganı ‘Keep Calm and Carry On’ ise muhtemel bir istila (2) durumunda kullanılmak için hazırlandı. Böyle bir durum söz konusu olmadığı için, bu poster resmi olarak halka açılmadı, ki diğerleri ulaşım araçları, dükkan vitrinleri gibi umumi yerlerde kullanılmıştı.(3)

“Keep Calm and Carry On ” posterlerinin çoğunun II. Dünya Savaş’nın sonuna doğru yok edildiği söylendi (4) ve bu konu uzun süre kimsenin ilgisini çekmedi. Ne var ki, bu poster, 2000 yılında İngiltere’nin kuzey doğusundaki Barter Books isimli ikinci el kitabevinde, Stuart Manley tarafından (eşi Mary Manley ile birlikte kitabevinin sahibi) eski kitapların arasında orjinal bir kopya bulununca tekrar gündeme geldi.(5) Bu arada çok az sayıda birkaç örnek de İngiltere’nin ulusal arşivlerinde ve Londra’daki İmparatorluk Savaş Müzesi’nde bulunmaktadır.(6)

Duvarda asılı posterin müşterilerin de ilgisini çekmesinin ardından, Manley çifti bir yıl sonra posterlerin kopyalarını satmaya başladı.(7) O zamandan beri “Keep Calm and Carry on” posteri bir çok farklı üründe kullanılan ve böylece markette yerini bulan popüler bir ikon oldu. Kaçınılmaz olarak, posterin tarihsel bağlamından çıkarılmasından daha da fazlası olacaktı ve sloganın kendisi hem görsel hem de anlamsal açıdan yeniden yapılandırılacaktı. Sosyal medyada “Keep calm and . . .” şeklinde ironik, mizahi ve siyasal duruşu olan parodiler yayılarak her seferinde yeniden üretilen söylemler yarattı.

Bu posterin sosyal medyada yayılma gücü, kendini günümüz toplumsal olaylarında ve protestolarında da gösterdi. Uluslararası kamuoyunun da bildiği üzere, 28 Mayıs 2013 tarihinde İstanbul Taksim Meydanı Gezi Park’ında, parkı korumak isteyen halka polisin sert müdahalesi, ülkenin dört bir yanında Gezi eylemleri sürecini başlattı. Sokağa dökülen binlerce insan, doğal yaşam alanlarını korumanın dışında temel hak ve özgürlüklerin de ellerinden şiddet yoluyla alınmasına tepkiliydi. Eylem sürecinde öyle bir noktaya gelindi ki, hükümetle ideolojik anlamda doğrudan bir sorunu olan ya da olmayan geniş bir halk kitlesinin tepkisi ortaya çıktı.

Ana akım medyadan umduğunu bulamayan insanlar alternatif medya yaratmak durumunda kaldı. Özellikle internet teknolojilerine aşina olan genç nesil, sosyal medyayı etkili kullanmada -anında binlerce insana ulaşan fotoğraf,resim, video gibi görselleri paylaşmada-etkili oldu. Esas direniş sokakta devam ederken, Facebook ve Twitter başta olmak üzere, sosyal medya da kendini sürekli yeniden üreten alaycı tavrıyla, etkili bir pasif direniş alanı oldu. Her kesime ulaşan görsel üretimin en önemli yanı, ayırt etmeksizin kapsayıcı bir söylem geliştirmesiydi.

Geniş bir halk kitlesinin katılımından söz edince, 30 Haziran 2013 tarihli İstanbul LGBT Onur Yürüşü’nden bahsetmemek olmaz. Türkiye’de 2003’ten beri düzenlenen etkinliğe, Gezi eylemlerinin yarattığı “direniş”ortamı etkisiyle 2013’te, 100.000 kişilik bir katılım gerçekleşti, ki bu bir önceki senelerin yaklaşık on katı idi. 8 “#direnayol”, LGBT bireylerinin, 2013 haziranında Gezi’nin mizahından ilham alarak yarattıkları slogandır.9 “Keep Calm and. . . ” posterleri, gezi sürecinde ortaya çıkan sloganları sade ama güçlü bir şekilde görselleştirdiği için bu süreçteki sosyal medya akımlarından biri oldu. Böylece “Keep Calm and. . .” posteri, “#direnayol” sloganıyla birleşince “Keep Calm and #direnayol” adlı poster ortaya çıktı. Posterin fon deseni protestolarda kullanılan pankart ve gökkuşağı bayraklarını simgeler. Bu posteri tasarlarken sosyal medya ve güncel olayları birleştiren bir estetik üslubu kullandım. Toplumsal olayların görsel üretimleri etkilemesi ve aynı zamanda görsel üretimlerin toplumsal olayları desteklemesi, insanların ortak bir eylem dilinde buluşmalarını daha da güçlendiriyor.

Kaynakça

1. N.a. Mayıs 2011. “Keep Calm & Carry On Poster.” IWM Shop. Imperial War Museum.
2. Lewis, R. Nisan 2009. “1939: The Three Posters(PhD Extract).” Keep Calm and Carry On and other Second World War Posters: British Home Front Propaganda Posters of the Second World War.
3. A.e.
4. N.a., n.d. “So what is this Keep Calm and Carry On thing all about then?.” History, Keep and Carry On.
5. N.a., n.d. “So what is this Keep Calm and Carry On thing all about then?.” History, Keep and Carry On.
6. A.e.
7. A.e.